Een klok op tijd zetten
hoe zet ik mijn klok weer op tijd?
Veel mensen vinden het lastig om hun klok op tijd te zetten als hij stilstaat of bij de aanvang van de zomer- en wintertijd. Daarom leg ik u graag uit wat u kunt doen.
Er zijn in grove lijnen twee types slagwerken:
1: Er zijn klokken met een slagwerk met zaagslagwerk, ook wel een repetitieslagwerk genoemd. In principe kan dit type slagwerk niet ‘van slag af’ raken, maar u kunt wel kleine problemen ondervinden met het op tijd zetten van dit type klok. Een zaagslagwerk komt globaal voor in klokken die zijn gemaakt na 1960, dus bijvoorbeeld Warmink tafelklokken, Zaanse klokken, staartklokjes, Sallander klok etc, kortom: vaak de moderne klok.
2: Ook zijn er klokken met een sluitschijf. Dit type slagwerk wordt meestal gebruikt in antieke uurwerken, dus bijvoorbeeld oudere bakregulateurs, Franse pendules, antieke tafelklokken. Dit type slagwerk kan wel ‘van slag raken’.
Onderzoek dus eerst welk type klok u heeft, want dat is van belang voor het op tijd zetten.
hoe zet ik een klok met zaagslagwerk op tijd?
Klok met zaagslagwerk
Deze klok kan direct gelijk worden gezet, u hoeft niet op de slagen te wachten. U kunt de grote wijzer dus gewoon doordraaien tot de klok de juiste tijd aangeeft. Maar let op, laat de klok bij 12 uur wel alle 12 slagen uitslaan!
Draai de grote wijzer even voorbij de 12, het uurwerk gaat nu alle 12 uren slaan. Pas als alle uren zijn geslagen kunt u verder. Blokkeert het uurwerk hierna echter, druk de grote wijzer dan niet verder, dan kunt u onderdelen kapotmaken. Hier heeft u hulp van de klokkenmaker bij nodig, dus kom naar de winkel.
hoe zet ik een klok met sluitschijf op tijd?
het slagwerk bepaalt
Klok met sluitschijf
Dit type uurwerk is misschien iets lastiger, want we moeten nu twee dingen doen. Eerst moeten slagwerk en wijzers gaan corresponderen en pas daarna kan de klok op de juiste tijd worden gezet.
Draai eerst de grote wijzer rustig tot de klok gaat slaan. Luister goed hoeveel slagen het uurwerk maakt (dit noem ik de tijd van het slagwerk). U hoort bijvoorbeeld 3 of 11 slagen. Hoort u 1 slag, dan kan het één uur zijn, maar ook een half uur. Draai dan even verder tot de klok meerdere slagen laat horen.
Dit zal waarschijnlijk nog niet hetzelfde zijn als de tijd die de wijzers op de wijzerplaat aangeven. De wijzers kunnen nu bijvoorbeeld aangeven dat het 7 uur is. Maar de tijd van het slagwerk bepaalt hier nog en niet de wijzers.
U draait de wijzers nu snel door, net zolang tot de juiste tijd van het slagwerk wordt aangegeven. Uit mijn voorbeeld: u draait de grote wijzer dus snel door tot de klok 3 uur of 11 uur aangeeft. De klok gaat intussen slaan, maar dat is nu niet belangrijk. De tijd van het slagwerk wordt nu ook de tijd van de wijzers.
Gelukt? Dan kan de klok nu op tijd worden gezet, want waarschijnlijk staat uw klok niet op de werkelijke tijd.
Stel dat het nu werkelijk 10 over 10 is. U draait nu rustig aan de grote wijzer, maar nu laat u het slagwerk wel iedere keer uitslaan, net zolang tot de wijzerplaat de werkelijke tijd aangeeft.
hoe zet ik een uurwerk met sluitschijf en gewichtsaandrijving op tijd
Dit is nog makkelijker
Bij uurwerken met een sluitschijf en gewichtaandrijving is het nog iets makkelijker. U laat de klok slaan op een heel uur en telt het aantal slagen, bijvoorbeeld 4 of 8.
Haal het gewicht van de klok eraf. Zet dan de wijzers op de tijd dat het slagwerk net heeft aangegeven d.m.v. het aantal slagen, bijvoorbeeld 4 of 8 uur. De klok is nu weer op slag en u kunt het gewicht weer ophangen.
Gedaan? Dan kan de klok nu op tijd worden gezet, want waarschijnlijk staat uw klok niet op de werkelijke tijd. Stel dat het nu werkelijk 10 over 10 is. U draait nu rustig aan de grote wijzer, maar nu laat u het slagwerk iedere keer uitslaan, net zolang tot de wijzerplaat de werkelijke tijd aangeeft.
hoe zet ik een uurwerk
met een touwtje
op tijd?
Heeft u uurwerk een touwtje aan de zijkant waardoor het slagwerk wordt geactiveerd? Prachtig, dit is de makkelijkste manier. U zet de wijzers op de werkelijke tijd. Daarna trekt u net zo vaak aan het touwtje tot het slagwerk aangeeft wat het laatste aantal slagen had moeten zijn. Met andere woorden: het is kwart over 8. U trekt net zo vaak aan het touwtje tot het slagwerk 8x slaat.
