klokkenmaker tips
Klokkenmaker tips om problemen op te lossen of te voorkomen:
- Een klok met veren moet u altijd helemaal opwinden tot u weerstand voelt.
- Draai nooit de wijzers tegen de klok in.
- Om de klok af te regelen, gebruikt u het moertje onderaan de slinger. Onderin deze pagina geef ik meer uitleg.
- Neem een vaste dag in de week om uw klok op te winden.
- Gaat u de klok verplaatsen, haal altijd de slinger en de eventuele gewichten eraf.
- Als de klok niet goed werkt, ga er dan niet zelf aan knutselen.
- Ga nooit zelf met een spuitbus of naaimachineolie de klok olie geven, dit geeft altijd een averechts effect. Dit zal het slijtageproces alleen maar versnellen en meer schade in het uurwerk veroorzaken.
Gratis E-Book van 20 pagina's ontvangen?
Wilt u een gratis e-book ontvangen bomvol klokkenmaker tips? Laat uw gegevens hieronder achter en u ontvangt het PDF binnen enkele minuten op het opgegeven e-mailadres.
Tip 1: mijn klok staat stil, wat kan ik doen?
Als uw klok stil gaat staan, controleert u dan eens het volgende:
- Staat uw klok stabiel opgesteld? Wandklokken moeten – in principe – met de achterwand vlak en waterpas tegen de muur hangen. Tikt de klok scheef? Dus niet tik-tak-tik-tak maar tiktak—tiktak. Hang of zet de klok zodanig dat hij recht tikt, dus klinkt als tik-tak-tik-tak. Ga voor meer informatie naar mijn blog over het afstellen van uw klok.
- Loopt de slinger tegen de kast aan? Kan het stripje metaal waar de slinger aan hangt zich vrij bewegen in het vorkje (van de gaffel) waar in het loopt?
- Lopen de wijzers niet tegen elkaar, het glas of de wijzerplaat aan?
- Staat de klok stil doordat het slagwerk blokkeert? Draai de minuutwijzer een stukje terug, maar niet meer dan 1, maximaal 2 minuten. Als de klok nu gaat slaan, zal dat de oorzaak zijn. Laat de klok uitslaan en windt daarna beide veren op. Deze klacht kan er op wijzen dat de klok aan een onderhoudsbeurt toe is.
- Let er op dat wandklokken met een lange slinger, zoals comtoiseklokken, niet dicht bij een deur of raam opgehangen worden. Door tocht, of doordat er (ongemerkt) tegenaan gestoten wordt, kunnen ze zonder (schijnbaar) aanwijsbare reden stil gaan staan.
Klokkenmaker tip 2: mijn klok is van slag
Een uurwerk met zaagslagwerk kan niet “van slag” gaan.
Een uitvoering met sluitschijf daarentegen kan wel van slag raken.
Lees voor meer informatie mijn uitgebreide blog, klik op de button hieronder.
Tip 3: een scheef tikkende klok goed laten lopen
Hiernaast vindt u een YouTube filmpje, waarin ik uitleg hoe u een scheef tikkende klok weer goed laat lopen.
Tip 4: hoe stel ik mijn klok af, mijn klok loopt niet op tijd
Hoe stelt u uw klok af zodat hij wel op tijd loopt? Hoe zet je een mechanische klok gelijk?
Begin ermee door de klok op een nauwkeurige tijd gelijk te zetten, bijvoorbeeld bij het begin van het journaal om 20.00 uur. Laat de klok 24 uur lopen en kijk hoeveel uw klok voor of achter loopt ten opzichte van de journaalklok. Moet u bijstellen, dan kunt u dit doen door het moertje, wat onder aan de slinger zit, te verdraaien.
Houdt hierbij de slingerstang goed vast zodat deze zelf niet draait, anders breekt u mogelijk het slingerveertje.
Draait u naar links (=omlaag) dan gaat de klok langzamer lopen, naar rechts (=omhoog) sneller.
Draai het slingermoertje één hele slag in de goede richting en let er op, dat de metalen schijf (de slingerlens) mee beweegt omhoog of omlaag.
Zet de klok weer precies gelijk, laat hem nogmaals 24 uur lopen en bekijk het verschil weer. Nu weet u precies hoeveel effect 1 slag per 24 uur heeft. Herhaal deze procedure totdat uw klok op tijd loopt. Let op: bij een achtdaags uurwerk doet u dit wekelijks op een vast tijdstip.
Van een antieke klok kunt u niet dezelfde nauwkeurigheid verwachten als van een quartzuurwerk. Een afwijking van ongeveer 10 minuten per week is voor de meeste antieke klokken niet ongewoon te noemen.
Meer informatie vindt u in mijn blog via onderstaande button.
Klok afstellen:
Klokkenmaker tip 5: hoe laat je een slingerklok langzamer lopen?
Uw slingerklok gaat sneller of langzamer lopen als u het slingermoertje, dat aan de onderkant van de slinger zit, voorzichtig draait. Draai het slingermoertje één hele slag in de goede richting maar let er op, dat de metalen schijf (de slingerlens) mee beweegt omhoog of omlaag.
Draait u de slingermoer naar beneden, dan zakt het slingergewicht en gaat de klok langzamer lopen. Draait u de slingermoer naar boven, en gaat de slingerlens ook naar boven, dan gaat uw klok daardoor sneller lopen.
Zie hiervoor ook de tekst en afbeelding van tip nummer 4.
Tip 6: een klok verplaatsen
Bij elke verplaatsing van de klok moet de slinger losgehaald worden.
De slinger hangt (meestal) met een haakje aan een stripje van metaal. Dit is de slingerveer met daaronder het slingertussenstukje. Het slingertussenstukje hangt tussen het vorkje van de gaffel en laat zich er gemakkelijk ophoog uitschuiven.
Let op: de slingerveer is kwetsbaar.
Tip 7 : hoe kan ik een (staande) klok veilig naar de winkel vervoeren
Een klok veilig vervoeren is niet moeilijk, maar ik geef u enkele tips. Haal de slinger voorzichtig los uit de gaffel. Zie hiervoor de afbeelding bij tip 4: klok verplaatsen.
Leg de gewichten en losse onderdelen apart. Zet de ketting/snaren of koorden vast met behulp van een elastiekje.
Plaats alles voorzichtig in een tas of doos, gebruik desgewenst een handdoek of noppenfolie.
Een wandklok kan meestal op zijn rug liggen. Een tafelklokje kunt u misschien klemgezet staand vervoeren.
Tip 8: Hoe maak je het uurwerk van een klok schoon?
Een klok dient helemaal gedemonteerd te worden om een klok goed schoon te kunnen maken. De raderen moeten tussen de platines worden gehaald en de veren worden uit de veertonnen gehaald. Een echte klokkenmaker is in staat het uurwerk ultrasonisch te reinigen. Omdat het uurwerk dan uit elkaar ligt wordt ook slijtage waargenomen en hersteld. Voor een leek kan het handig lijken om het uurwerk in een emmer peut te reinigen. Ik raad dit sterk af, omdat de slijtage helaas vele malen erger wordt. Het vuil weekt los en brengt veel schade aan, met als gevolg dat de reparatiekosten veel hoger worden.
Klokkenmaker tip 9: Waarmee kan ik mijn uurwerk (klok) smeren?
Klok in emmer met peut en zelf wat olie aanbrengen?
Ik raad het sterk af om zelf aan de slag te gaan om de klok ‘schoon te maken’ en te smeren. Op internet staan diverse ‘tips’, waardoor het lijkt alsof een badje in een ’emmer met peut’ of ‘wat sla-olie aanbrengen’ wel helpt.
De slijtage wordt helaas vele malen erger. Het vuil weekt los en brengt veel schade aan, met als gevolg dat de reparatiekosten veel hoger worden. Dit wilt u toch niet? Zie de drie afbeeldingen hieronder, zodat u ziet wat ik precies bedoel.
Tip 10: ga liever niet naar een hobbyist
Een uurwerkreparatie is niet goedkoop, daar kan ik eerlijk over zijn. Een reparatie duurt, afhankelijk van het soort klok, gemiddeld meerdere uren tot enkele dagen. U kunt op mijn website lezen wat er tijdens een onderhoudsbeurt voor uw klok gebeurt. U weet nu ook wat er allemaal mis kan gaan als een, goedbedoelende maar niet vakkundige, hobbyist uw klok probeert te repareren.
Gelukkig zijn er in Nederland nog genoeg vakkundige klokkenmakers die uw uurwerk met liefde en respect voor het vak kunnen repareren. Ik raad u daarom sterk aan om naar de vakman te gaan in het belang van uw uurwerk.
Geen tip, wel leuke info: hier ziet u een schaargang
Weet u dat ik blogs schrijf over allerlei interessante onderwerpen?
Ellliot pubklok reparatie
Beroemde klokkenmaker JJ Elliott uit Londen
F.W. Elliott pubklok restauratieverslag
Veerspanning reguleren met snek of maltezerkruismechanisme
Compensatieslinger
De comtoise klok – Morbier klok
Op slag brengen van een uurwerk met sluitschijf
Christiaan Huygens slingeruurwerk
Afstellen van het slingeruurwerk van uw klok
Wanneer is een onderhoudsbeurt nodig voor mijn klok?
De geschiedenis van de Zaanse klok
Lars Dekker – de klokkenmaker die met zijn tijd mee gaat
